Als ondernemer doe je een andere aangifte dan als particulier (niet-ondernemer), hiervoor heeft de belastingdienst een apart aangifteprogramma. Het systeem werkt in grote lijnen wel hetzelfde er wordt alleen één extra onderdeel toegevoegd, namelijk de “winst uit onderneming”.

De winst uit onderneming is één van de inkomsten in box 1. Je moet berekenen hoeveel winst je hebt gemaakt via het programma en deze uitkomst wordt opgeteld bij je belastbare inkomen. In box 2 en 3 verandert dus niets als je ondernemer bent. Voor uitleg over de boxen zie inkomstenbelasting voor particulieren.

De belastingdienst maakt een belangrijk onderscheid tussen “echte ondernemers” en mensen die wel winst uit een onderneming hebben, maar niet als ondernemer worden aangemerkt. Om voor de belastingdienst als ondernemer te worden aangemerkt moet je aan een aantal ondernemerscriteria voldoen. Als je hier niet aan voldoet kun je nog steeds wel een onderneming hebben, maar heb je officieel geen winst uit onderneming. Deze criteria zijn (bron: belastingdienst):

• Maakt u winst? Zo ja, hoeveel?
  Als u alleen een heel kleine winst hebt of structureel verlies lijdt, is het niet aannemelijk dat u winst gaat maken. Er is dan geen sprake van een onderneming.
• Hoe zelfstandig is uw onderneming?
  Als anderen bepalen hoe u uw onderneming moet inrichten en hoe u uw werkzaamheden uitvoert, ontbreekt de zelfstandigheid en is er meestal geen sprake van een onderneming.
• Beschikt u over kapitaal?
  Kapitaal is voor veel ondernemingen noodzakelijk. U moet investeren in bijvoorbeeld machines, reclame, inhuur van mensen en verzekeringen. Voldoende kapitaal om een onderneming te starten en enige tijd draaiende te houden, wijst erop dat u mogelijk een onderneming hebt.
• Hoeveel tijd steekt u in uw werkzaamheden?
  Als u erg veel tijd aan een activiteit besteedt zonder dat dat rendement oplevert, is er meestal geen sprake van een onderneming. U moet daarentegen wel voldoende tijd aan uw werkzaamheden besteden om deze rendabel te maken.
• Wie zijn uw opdrachtgevers?
  U streeft ernaar meerdere opdrachtgevers te hebben, onder andere om betalings- en continuïteitsrisico's te verminderen. Wanneer u meerdere opdrachtgevers hebt, neemt uw afhankelijkheid van een of enkele opdrachtgevers af en neemt uw zelfstandigheid toe.
• Hoe maakt u uw onderneming bekend naar buiten?
  U bent voor uw bestaan afhankelijk van opdrachtgevers. Om ondernemer te zijn, moet u zich voldoende kenbaar maken, bijvoorbeeld door reclame, een internetsite, een uithangbord of eigen briefpapier.
• Loopt u 'ondernemersrisico'?
  Bestaat er een kans dat uw opdrachtgevers niet betalen? Gebruikt u uw goede naam voor de uitoefening van uw werkzaamheden? Bent u afhankelijk van de vraag naar en het aanbod van uw producten en diensten? Loopt u 'ondernemersrisico', dan hebt u waarschijnlijk een onderneming.
• Bent u aansprakelijk voor de schulden van uw onderneming?
  Als u aansprakelijk bent voor de schulden van uw onderneming, dan bent u mogelijk ondernemer.

Je moet dus aan bovenstaande voorwaarden voldoen om als ondernemer te worden aangemerkt door de belastingdienst en ook als zodanig aangifte te mogen doen. De meeste ondernemers voldoen wel aan deze eisen.

Naast dit onderscheid is er nog een belangrijk onderscheid, dit bepaalt of je wel of niet recht hebt op ondernemersfaciliteiten (belastingvoordeel voor ondernemers). Als je officieel ondernemer bent moet je aan de volgende criteria voldoen om van de belastingregels voor ondernemers gebruikt te mogen maken:

• U besteedt als ondernemer 1.225 uren aan het feitelijk drijven van uw onderneming(en)
  Onderbrak u uw werk als ondernemer door uw zwangerschap? Dan tellen de niet-gewerkte uren over totaal 16 weken toch mee als gewerkte uren.
• U besteedt meer dan 50% van de tijd die u werkte aan uw onderneming(en)
  Was u in 1 van de 5 voorafgaande jaren geen ondernemer? Dan hoeft u niet te voldoen aan deze voorwaarde van 50%.

Je moet het urencriterium op aanvraag van de belastingdienst kunnen aantonen met een urenoverzicht. Dit hoeft niet heel gedetailleerd, maar het moet wel duidelijk zijn waar je de uren aan hebt besteed en dit moet een realistisch verhaal zijn.

De belastingdienst heeft geen toetsingsrecht, dus ze mogen niet oordelen dat je ergens teveel tijd aan hebt besteed. Het is raadzaam een urenoverzicht bij te houden, zowel voor je eigen inzicht in je tijdsbesteding en als bewijs voor de belastingdienst.

Als je meer dan 1.225 uren en 50% van je arbeidstijd in je onderneming steekt kom je dus in aanmerking voor een aantal belastingvoordelen, dit zijn:

Ondernemersaftrek

Zelfstandigenaftrek

Deze aftrek krijgt elke ondernemer en is een vast bedrag per jaar van € 7.280. Vanaf 2020 zal dit bedrag stapsgewijs worden afgebouwd naar € 5.000 vanaf 2028. Dit bedrag mag je van je winst aftrekken, hierover betaal je dus geen belasting.

Startersaftrek

De zelfstandigenaftrek wordt verhoogd met een startersaftrek van € 2.123 in de volgende situatie:

• Je was in 1 of meer van de 5 voorafgaande kalenderjaren geen ondernemer.
• Je paste in die periode niet meer dan 2 keer zelfstandigenaftrek toe.

Startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid

Indien je als ondernemer arbeidsongeschikt bent en vanuit die situatie een bedrijf begint heb je recht op een extra aftrekpost.

De startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid is:

• € 12.000 als u in de 5 voorafgaande jaren geen gebruik maakte van deze aftrek
• € 8.000 als u 1 keer in de 5 voorafgaande jaren gebruikmaakte van deze aftrek
• € 4.000 als u 2 keer in de 5 voorafgaande jaren gebruikmaakte van deze aftrek

De startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid is maximaal de behaalde winst.

Aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk
Je moet aan een aantal specifieke eisen voldoen om voor deze aftrekpost in aanmerking te komen, je moet een speur- en ontwikkelingsverklaring van RVO hebben ten minste 500 uren per jaar besteden aan erkend speur- en ontwikkelingswerk. De hoogte van de maximale aftrek wijzigt elk jaar en kun je terugvinden op de website van het RVO.

Meewerkaftrek
Deze aftrek krijg je onder bepaalde voorwaarden indien de partner meewerkt, deze aftrek kan oplopen tot 4% van de winst.

Stakingsaftrek
Indien je de onderneming staakt mag je € 3.630 van de stakingswinst aftrekken en daarover hoef je geen belasting te betalen. Van deze aftrek mag je slecht één keer in je leven gebruik maken.

De winstberekening maak je als volgt

Omzet	€ 100.000
Aftrekbare kosten	€ 50.000
Bedrijfsresultaat	€ 50.000
Toevoeging Fiscale oudedagsreserve (max 9,44%)	€ 4.720
Winst na FOR	€ 45.280
Ondernemersaftrek
Zelfstandigenaftrek	€ 5.000
Startersaftrek	€ 2.123
Overige aftrekregelingen	€        -
Fiscale winst na ondernemersaftrek	€ 38.157
MKB vrijstelling (14%)	€ 5.342
Belastbare fiscale winst	€ 32.815

Deze belastbare fiscale winst tel je dus op bij je belastbare inkomsten in box 1. Verder gaat de berekening op dezelfde manier als die voor niet-ondernemers.

Het is belangrijk zoveel mogelijk aftrekbare kosten op te voeren om je winst zo laag mogelijk te houden, hier gaan veel ondernemers de fout in. Als je kosten aftrekt die je niet mag aftrekken is er de kans dat je dit later terug moet betalen en riskeer je boetes. Als je daarentegen te weinig kosten aftrekt betaal je teveel aan belasting en dat is weggegooid geld.

Aftrekbare kosten

De winst wordt berekend door alle kosten in mindering te brengen op de omzet. Aan de omzet kun je niet zo gek veel doen, dit is een gegeven en daar heb je dus bij je aangifte niet zoveel speelruimte in. Bij de aftrekbare kosten zitten veel kosten die je mee mag nemen en die ondernemers regelmatig vergeten.

Er is meestal geen twijfel over de “echte” zakelijke kosten en die worden dan ook wel meegenomen. De meeste fouten zitten in de gemende kosten die deels privé en deels zakelijk zijn. In deze tabel van de belastingdienst zie je welke kosten wel en niet aftrekbaar zijn:

De posten die vaak vergeten worden zijn:

• Zakelijke lunches en diners
• Mobiele telefoon
• Kilometerkostenvergoeding
• Reiskosten

De zakelijke lunches en diners mag je deels als aftrekbare kosten meenemen. Voor de meeste ondernemers is de 73,5 % regel het meest voordelig. Je mag dus 73,5 % van deze kosten als aftrekpost opvoeren bij je aangifte. Let op, btw op lunches en diners mag je niet terugvragen.

De kosten voor een mobiele telefoon die je deels privé en deels zakelijk gebruikt mag je volledig in aftrek brengen. Hiervan mag je ook de btw terugvragen. De onderbouwing hiervoor is dat wanneer je geen ondernemer was geweest, je ook geen mobiele telefoon nodig had gehad. Je had dan immers vanuit thuis kunnen bellen.

Als je privé een auto hebt en je maakt zakelijke kilometers dan mag je bij je bedrijf 19 cent per kilometer declareren. Dit hoef je niet feitelijk aan jezelf uit te betalen, maar je mag het wel als aftrekbare kostenpost meenemen. Stel bijvoorbeeld dat je per jaar 10.000 kilometer rijdt met klantbezoeken e.d. dan mag je € 1.900 euro als aftrekbare kostenpost opvoeren. Stel dat je in de schijf met 42% zit dan scheelt je dit € 798 aan belasting.

Bij het opvoeren van kilometerkosten is een kilometeradministratie belangrijk. Je moet bij controle van de belastingdienst kunnen aantonen dat je de zakelijke kilometers ook daadwerkelijk hebt gemaakt. Dit doe je door per rit aan te geven welk zakelijk doel je had en hoeveel kilometer je hebt gereden.

Reiskosten mag je ook deels meenemen, het gaat hierbij om zakelijke reizen die je maakt. Ga je bijvoorbeeld in het buitenland naar een seminar dan mag je een deel van deze kosten opvoeren als zakelijke kosten. Hiervoor geldt ook het percentage van 73,5%. Hou er hierbij wel rekening mee dat je uitsluitend zakelijke reiskosten meeneemt.

Mocht je overigs een reis naar het buitenland hebben gehad met als doel je bedrijf uit te breiden naar het buitenland dan zijn die kosten voor 100% aftrekbaar. Je moet dan wel kunnen aantonen dat dit ook daadwerkelijk het doel was van de reis.

Loondienst en ondernemerschap

Er is een bijzondere situatie die een voordeel op kan leveren als ondernemer, dit is wanneer je als ondernemer een bedrijf hebt en daarnaast ook in loondienst bent bij een werkgever. Deze situatie gaan we van twee kanten belichten. Ten eerste of het wel of niet verstandig is om naast je onderneming nog een baan te hebben en ten tweede wat je aan belastingvoordeel kunt behalen als je in deze situatie zit.

Veel mensen die een bedrijf willen beginnen hebben (nog) een baan. Als je de stap maakt om zelfstandig ondernemer te worden moet je kiezen of je daarnaast blijft werken of ontslag neemt. Vaak wordt voor het blijven werken gekozen, omdat dit zekerheid over inkomsten geeft, dit is niet altijd verstandig.

Het grote nadeel van blijven werken is het moeten spreiden van je aandacht. Je moet je zowel op je nieuwe bedrijf richten als op je baan, dit is lastig. Als ondernemer is het heel belangrijk gefocust te zijn op je bedrijf en daar zo weinig mogelijk afleiding bij te hebben, het is dus van belang hier goed over na te denken.

Als de reden dat je een onderneming begint ligt in het feit dat je ontevreden bent met je werk, dan neem je de negatieve energie van je werk mee je eigen bedrijf in. Het is in zo’n geval over het algemeen beter om direct ontslag te nemen en een “frisse start” te maken met je eigen bedrijf.

Je mist dan wel dat vaste inkomsten tijdens de opstartfase, maar je zult zien dat je bedrijf veel sneller van de grond komt dan wanneer je was blijven doorwerken. Zodra je ontslag hebt genomen kun je namelijk volledig gefocust met je bedrijf bezig, zonder afgeleid te worden door een baan waar je niet met plezier heengaat.

Ook als je wel tevreden bent met je werk is het niet per definitie verstandig om eerst door te werken tot je bedrijf goed loopt. Veel ondernemers zien in de baan een excuus om zich niet volledig op de onderneming te hoeven storten.

Zolang je maandelijkse inkomsten doorlopen is de motivatie om echt aan de slag te gaan een stuk lager. Doordat je weinig tijd hebt voor je bedrijf zal het langzaam van de grond komen en doordat je maandelijks inkomsten veilig zijn gesteld is het makkelijk de handdoek in de ring te gooien op het moment dat het even tegen zit.

Mijn advies is om alleen door te blijven werken als dit goed te combineren is met je nieuwe bedrijf. Maandelijkse inkomsten of iets hebben om op terug te kunnen vallen moeten geen argumenten zijn om door te blijven werken. Als je iets doet moet je het goed doen, helemaal als het gaat om het opzetten van een bedrijf en dat is erg lastig als je je aandacht moet spreiden.

Mocht je toch in eerste instantie blijven werken dan kan dit wel een belastingvoordeel opleveren. De ondernemersaftrek en startersaftrek kunnen voor een negatief inkomen zorgen. Stel dat je € 5.000 winst maakt en de aftrek is € 10.000, dan is je winst € 5.000 negatief. Dit mag je verrekenen met je salaris, waardoor je over € 5.000 van je salaris geen belasting hoeft te betalen.

Als je dus nog wel een baan hebt dan kan het erg lucratief zijn om met je bedrijf aan de ondernemerscriteria te voldoen. Je moet 1.225 uur per jaar in je bedrijf werken en meer dan 50% van het aantal werkuren aan je bedrijf besteden. Zorg in dat geval dat je dit goed kunt onderbouwen met een urenoverzicht, het is bijvoorbeeld niet realistisch dat je elke week 80 uur werkt, hier prikt de belastingdienst eenvoudig doorheen.